Zrozumieć padaczkę i stany epileptyczne - wskazówki dla właścicieli

Zrozumieć padaczkę i stany epileptyczne

Dla każdego troskliwego właściciela zwierzęcia zagwarantowanie należytego dobrostanu jego pupilowi jest priorytetem nr 1. Znajomość aktualnego stanu zdrowia zwierzaka jest niezmiernie ważna, aby zapewnić mu należytą opiekę. Napawa optymizmem fakt, iż opiekunowie są w stanie zauważyć nawet najdrobniejsze zmiany w zachowaniu ich futrzastych przyjaciół, które często są źródłem zmartwień, ale przede wszystkim powodem wizyty u lekarza weterynarii oraz motywacją do szukania przyczyny ich występowania. Zdajemy sobie sprawę, jak niepokojący może być widok własnego pupila w stanie otępienia i utraty świadomości. Tym bardziej, kiedy towarzyszy temu nagły napad drgawek. Towarzyszące uczucie bezsilności, narastające w miarę rozwijania się incydentu, wcale nie ułatwia sprawy. W takiej sytuacji, zachowanie trzeźwości umysłu i racjonalne podejście do sprawy jest niemalże niemożliwe. Dlatego spieszymy z pomocą, zapewniając wskazówki właścicielom znajdującym się podbramkowej sytuacji. W tym artykule skoncentrujemy się na wyjaśnieniu różnicy między pojedynczymi stanami epileptycznymi a padaczką jako chorobą przewlekłą. Jako przykład posłuży nam idiopatyczna padaczka psów. Co więcej, przedstawimy podstawową wiedzę dotyczącą patofizjologii choroby oraz podamy wskazówki, na temat opieki nad pupilem będącym w stanie epileptycznym.

Padaczka a stan epileptyczny - zacznijmy od teorii

Padaczka jest chorobą przewlekłą, definiowaną przez nawracające występowanie napadów padaczkowych. Napady te są wynikiem trwale zmienionej pobudliwości i obniżonego progu drgawkowego mózgu. Przyczyny zmienionej pobudliwości mózgu są różnorodne i mogą wynikać między innymi z patologii obejmujących struktury wewnątrz czaszki, takie jak zapalenie mózgu i opon mózgowych, zawał, fizyczne uszkodzenie czaszki, nowotwór lub zaburzenie procesów metabolicznych mózgu. Drgawki powstałe na tej podstawie nazywamy symptomatycznymi - wewnątrzczaszkowymi. Jest też grupa drgawek kryptogennych, spowodowanych zmianami strukturalnymi, niemożliwymi do dokładnego zobrazowania. Trzecia grupa, to drgawki nieznanego pochodzenia - mówi się wtedy o padaczce idiopatycznej.

Choroba ta odnosi się do zaburzeń napadowych, które występują u psów bez znanej przyczyny. "Idiopatyczna" oznacza, że padaczka nie ma możliwego do zidentyfikowania pochodzenia lub choroby podstawowej. Jest to najczęściej diagnozowana forma padaczki u psów. Szacuje się, że około co 130 psi pacjent cierpi na to zaburzenie. Chociaż dokładna przyczyna padaczki idiopatycznej nie jest znana, uważa się, że pewną rolę odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe.  Niektóre rasy, takie jak Border Collie, Golden i Labrador Retriever oraz Owczarek niemiecki, są bardziej predysponowane do tego schorzenia. Choroba najczęściej występuje w przedziale wiekowym od 6 miesięcy do 6 roku życia.

Psy i koty z padaczką doświadczają wyniszczających napadów padaczkowych, jednak nie są one jedynymi konsekwencjami schorzenia. Zwierzęta chorujące na padaczkę mogą cierpieć z powodu przejściowych zmian zachowania oraz deficytów klinicznych, tzn. ogólnego pogorszenia stanu zdrowia i obniżenia parametrów życiowych. Co więcej, psy dotknięte tą chorobą mają skróconą oczekiwaną długość życia, i są narażone na  zwiększone ryzyko rozwoju chorób współistniejących. Choroba wpływa nie tylko na pacjenta, ale także na jakość życia właściciela, wymagając od niego dużej dozy uwagi i poświęcenia. 

Stan epileptyczny (łac. status epilepticus) jest pojedynczą, kliniczną manifestacją nadmiernej aktywności elektrycznej w mózgu, która ma nagły początek, ustępuje samoistnie i wykazuje tendencję do nawrotów. Napad występuje, gdy w mózgu dochodzi do nienormalnej, nadmiernej, aktywności elektrycznej. Epizody te mogą objawiać się na różne sposoby, w tym najczęściej intensywnymi drgawkami, zaburzeniami świadomości i nieprawidłowymi zachowaniami. Najczęściej trwają między 5 a 30 minut i mogą prowadzić do poważnych zmian w organizmie.

Ważne, aby pamiętać, iż stan epileptyczny jest nagłym objawem, który obejmuje przedłużające się lub powtarzające się napady, bez pełnego powrotu do zdrowia między epizodami. To znaczy, że na jeden stan epileptyczny składa się wiele napadów padaczkowych, w krótkim odstępstwie czasu. W przeciwieństwie do typowych napadów, które często przechodzą bezdrgawkowo, ale towarzyszą im zmiana zachowania, utrata świadomości, brak reakcji na bodźce, stan epileptyczny może zagrażać życiu i wymaga natychmiastowej pomocy weterynaryjnej. Ważne jest, aby właściciele zwierząt domowych rozpoznawali objawy stanu padaczkowego i działali szybko.

Wyróżnić można 4 fazy “rozwoju” stanu epileptycznego, które charakteryzują się długością odmiennością towarzyszących objawów, długością ich trwania oraz różnicą w zachowaniu zwierzęcia.

• Prodrom - Występuje często na kilka dni lub godzin przed właściwym stanem drgawkowym. U zwierzęcia zaobserwować można pewnego rodzaju “dysocjację” od otoczenia, spowolnienie reakcji na bodźce zewnętrzne.
• Aura - występuje na krótko przed właściwą fazą fizycznych drgawek. Polega na utracie zdolności poznawczych, zmianie percepcji otoczenia. Towarzyszyć jej mogą apatia, wymioty, posmutnienie
• Ictus -  właściwy stan epileptyczny, z fizycznymi objawami w postaci drgawek. Często towarzyszy temu niekontrolowane ślinienie, mikcja (oddawanie moczu) oraz defekacja.
• Post-ictal - stan popadaczkowy - towarzyszą mu ustępujące objawy neurologiczne i powolny powrót do prawidłowych zdolności poznawczych

Gwoli ścisłości, jednorazowy stan epileptyczny nie jest równoznaczny z padaczką. Powtarzające się w niedługim odstępstwie czasu stany epileptyczne oraz wykluczenie innych przyczyn, takich jak zatrucie, pozwalają na postawienie diagnozy.

Pierwsza pomoc i postępowanie w nagłych wypadkach - porady dla właścicieli.

Podczas napadu należy zachować spokój i podjąć następujące kroki:

• Zapewnij bezpieczeństwo: Przesuń wszelkie przedmioty lub meble, które mogą stanowić zagrożenie dla psa podczas napadu, aby zapobiec obrażeniom.
• Nie przytrzymuj psa: Próba przytrzymania lub powstrzymania psa podczas napadu może wyrządzić krzywdę zarówno Tobie, jak i psu. Zamiast tego stwórz wokół niego bezpieczną przestrzeń.
• Czas trwania napadu: Zanotuj czas trwania napadu. Napady trwające dłużej niż pięć minut lub powtarzające się napady bez poprawy wymagają natychmiastowej pomocy weterynaryjnej.
• Chroń drogi oddechowe: Oczyść obszar wokół pyska psa i upewnij się, że nie ma żadnych przeszkód.
• Udokumentuj atak: Jeśli to możliwe, nagraj napad na wideo za pomocą smartfona. Może to pomóc lekarzowi weterynarii w zdiagnozowaniu i ocenie stanu.
• Skontaktuj się z lekarzem weterynarii: Po zakończeniu napadu skontaktuj się z lekarzem weterynarii w celu uzyskania dalszych wskazówek i umówienia się na wizytę w celu dokładnej oceny.

Aby skutecznie leczyć padaczkę idiopatyczną u psów, należy przestrzegać poniższych zaleceń:

• Ocena weterynaryjna: Należy przeprowadzić dokładną ocenę weterynaryjną w celu zdiagnozowania i potwierdzenia padaczki. Lekarz weterynarii może zalecić wykonanie badań krwi, badań neurologicznych lub badań obrazowych w celu wykluczenia innych przyczyn.
• Leki i plan leczenia: Jeśli diagnoza zostanie potwierdzona jako padaczka idiopatyczna psów, lekarz weterynarii może przepisać leki przeciwpadaczkowe w celu opanowania napadów. Należy ściśle przestrzegać przepisanego planu leczenia i informować lekarza weterynarii o wszelkich wątpliwościach lub skutkach ubocznych.
• Dostosowanie stylu życia: Utrzymywanie stałej rutyny dla swojego psa, w tym regularne ćwiczenia, zbilansowana dieta i minimalizowanie stresu. Unikanie czynników, które mogą wywoływać drgawki, takich jak ekspozycja na niektóre pokarmy, toksyny środowiskowe lub nadmierne podniecenie.
• Regularne kontrole weterynaryjne: Zaplanuj regularne wizyty kontrolne u lekarza weterynarii, aby monitorować skuteczność leczenia i wprowadzać wszelkie niezbędne zmiany.

Zarówno padaczka jak i pojedynczy stan epileptyczny u psów jest sytuacją możliwą do opanowania przy odpowiedniej opiece weterynaryjnej i świadomości właściciela. Rozumiejąc różnicę między padaczką a stanem padaczkowym, rozpoznając objawy zwiastujące napad, i wiedząc, jak reagować w danej sytuacji, właściciele zwierząt domowych mogą zapewnić niezbędną opiekę i w razie potrzeby szukać natychmiastowej pomocy medycznej. 

Pamiętaj, aby zawsze konsultować się z lekarzem weterynarii w celu uzyskania wskazówek dostosowanych do konkretnych potrzeb Twojego pupila.

Zobacz powiązane artykuły:

DLACZEGO PIES ZIEWA?

DLACZEGO PIES WYJE?

DLACZEGO PIES GONI SWÓJ OGON?

DLACZEGO KOT MRUCZY?