Jak pomóc psu, który reaguje lękiem w sytuacjach stresowych?
Rozgość się u nas
Pierwsza pomoc dla psa w przetrwaniu sylwestra
Co roku miliony psów na całym świecie cierpią z powodu hucznych obchodów Nowego Roku. Nie należy lekceważyć objawów lęku u psa, ponieważ może się on przerodzić w fobię, która w przyszłości utrudni czworonogowi i jego opiekunom normalne życie. W wielu przypadkach negatywne emocje wywołane odgłosami odpalanych fajerwerków i petard nasilają się z każdą ekspozycją. Na skutek generalizacji lęku pies może zacząć bać się podobnych dźwięków i sytuacji związanych z hałasem. Opiekunowie zwierząt, które obawiają się hałaśliwych zdarzeń powinni unikać przewidywalnych sytuacji związanych z określonymi bodźcami dźwiękowymi. Zabieranie psa np. na pokaz fajerwerków w nadziei, że się do nich przyzwyczai może tylko nasilić problem.
Wskazówki sylwestrowe:
Przygotuj psu schronienie
Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa jakie daje schronienie obniża reaktywność zwierzęcia na bodźce dźwiękowe. Niektóre czworonogi same poszukują kryjówki w miejscach, gdzie dociera mniej hałasu takich jak piwnica lub pokoje bez okien i/lub zewnętrznych ścian. Inne czują się bardziej komfortowo na małej przestrzeni na przykład w klatce, transporterze, we wnętrzu szafy lub pod łóżkiem. Jeśli pies ma tendencję do chowania się w jakimś konkretnym miejscu, to może być najlepsza lokalizacja dla psiego azylu. Schronienie takie jak klatka czy transporter najlepiej ustawić w rogu, bo dźwięk dochodzący z przodu wydaje się cichszy niż dochodzący z tyłu. W celu zwiększenia poczucia bezpieczeństwa, można je wymościć kocykami i poduszkami (tak, aby pies mógł się w nie zakopać i schować), a klatkę przykryć materiałem, który dodatkowo wytłumi dochodzące do jej wnętrza dźwięki. Należy jednak uważać, aby nie zrobić z kryjówki pudła rezonansowego. Pomieszczenie z grubymi ścianami i lekkim, płaskim dachem jest „pułapką” na niskie tony. Wejście do środka i puknięcie z zewnątrz powinno rozwiać wszelkie wątpliwości. Niektóre psy są spokojniejsze, gdy mają w swoim bezpiecznym lokum ulubione zabawki i gryzaki lub element garderoby pachnący opiekunem. Zwierzę nawet przy dobrze przeprowadzonym treningu klatkowym nie powinno być zamykane w klatce, bo może to dramatycznie podnieść jego poziom stresu. Należy pozostawić drzwiczki klatki otwarte, tak aby czworonóg mógł ją w każdej chwili opuścić. Kryjówka powinna być dostępna dla psa przez cały czas, bez względu na to, czy opiekun jest w domu, czy też nie. Należy przygotować ją przynajmniej na tydzień przed spodziewanym głośnym wydarzeniem. Daje to psu czas na przyzwyczajenie się do nowego schronienia i skojarzenie go z przyjemnościami. Opiekunowie powinni dawać tam pupilowi smakołyki i gryzaki do żucia (ok. 2-3 razy dziennie) oraz okazywać zainteresowanie i aprobatę, kiedy znajdują tam psa. Jeśli zwierzak ma traktować to miejsce jako najbezpieczniejszy punkt w domu nie może trafiać tam za karę i być w nim karany.
Zainstaluj dyfuzor feromonów
Psie feromony kojące mogą pomóc psu poczuć się bezpiecznie w trudnej dla niego sytuacji. Dyfuzor feromonów należy włączyć do kontaktu w pomieszczeniu, w którym znajduje się schronienie psa w pobliżu miejsca jego wypoczynku. Najlepiej zainstalować go 14 dni przed hałaśliwym wydarzeniem i pozostawić włączony przez cały czas.
Ogranicz lub zablokuj docieranie awersyjnych bodźców
Zmniejszenie natężenia hałasów i błysków towarzyszących wystrzałom fajerwerków można uzyskać poprzez zasłonięcie zasłon, żaluzji, zamknięcie okien oraz uszczelnienie ich np. kocami. Włączony wentylator lub klimatyzator, grający telewizor lub radio czy też odtwarzanie tzw. białego szumu mogą pomóc w blokowaniu i maskowaniu niektórych hałasów wywołujących strach. Nieprzyjemne odgłosy dochodzące z zewnątrz dobrze tłumi rytmiczna muzyka z głośników umieszczonych na parapecie. Warto jednak upewnić się, że wykorzystywane przez nas dźwięki nie są zbyt głośne i same w sobie nie budzą niepokoju u psa. Należy unikać transmisji imprez sylwestrowych, ponieważ są zwierzęta, które boją się dźwięków wystrzałów dochodzących z odbiorników telewizyjnych. Niektórzy opiekunowie umieszczają w uszach swoich zwierząt piankowe zatyczki do uszu lub kłębki waty. Dla uniknięcia dyskomfortu warto najpierw, wykorzystując warunkowanie, nauczyć zwierzę spokojnego znoszenia tego typu wkładek przeciwhałasowych.
Zadbaj o dobre samopoczucie psa
Naturalnym sposobem podnoszenia poziomu serotoniny – hormonu, który reguluje nastrój – jest aktywność fizyczna. Warto zapewniać psu codzienną dawkę ćwiczeń, zwiększając ją w dniu przewidywanych hałasów. Odpowiednia ilość i jakość aktywności nie tylko poprawią psu samopoczucie, ale też zmęczą zwierzę zarówno fizycznie, jak i umysłowo, co może wpłynąć na obniżenie jego reaktywności na głośne dźwięki. Dobry wpływ na psa bojącego się odgłosów wystrzałów fajerwerków może mieć także masaż. Długie, delikatne ruchy głaszczące powodują zmniejszenie częstotliwości pracy serca. Jeśli masaż działa na psa uspokajająco i relaksująco można go połączyć ze słowem np.: „relaks” lub określoną melodią po to, aby skojarzyć ten spokojny stan organizmu z wybranym sygnałem. Tak uwarunkowane słowo lub szereg dźwięków mogą być używane, aby pomóc psu uspokoić się podczas hałaśliwego wydarzenia. Dobrym wyborem może być muzyka klasyczna, ponieważ badania naukowe dowodzą, że sama w sobie działa kojąco na psy. Poza masażem wspomagająco mogą również działać kamizelki przeciwlękowe i inne metody polegające na dotykaniu, głaskaniu i uciskaniu takie jak akupresura czy owijanie/bandażowanie. Równomierny ucisk na ciało działa uspokajająco. Wprawienie psa w dobry nastrój może pomóc mu poradzić sobie w trudnej dla niego sytuacji. Zaangażowanie psa w zabawy węchowe lub trening z wykorzystaniem nagród (smakołyków i zabawek), jeszcze przed rozpoczęciem sylwestrowej kanonady, może odwrócić uwagę psa od nieprzyjemnych bodźców. Pomocne może być zapewnienie pupilowi towarzystwa zaprzyjaźnionej osoby i/lub spokojnego, zrównoważonego oraz niereagującego na wystrzały i błyski psa, którego nasz zna i lubi. Czasami samo towarzystwo daje poczucie bezpieczeństwa, ale gdy rozpoczniemy zabawę z innym zwierzakiem może się okazać, że nawet trochę przestraszony czworonóg ulegnie pokusie przyłączenia się.
Zwróć uwagę na zachowanie swoje i pozostałych domowników
Nie ulega wątpliwości, że należy bezwzględnie powstrzymywać się od karania psa za okazywanie strachu. Krzyki, jak i kary fizyczne mogą tylko zwiększyć niepokój i reaktywność zwierzęcia stwarzając ryzyko zachowań agresywnych. Z drugiej strony opiekun psa, może nasilać strach u czworonoga poprzez nadmierne, wręcz histeryczne pocieszanie go. Może być to zinterpretowane przez zwierzę jako potwierdzenie, że naprawdę jest się czego bać. Pomóc psu może nasze spokojne, a nawet wesołe nastawienie i wspieranie pupila poprzez pozwolenie mu na zachowania dające mu poczucie bezpieczeństwa takie jak przytulenie się do nas czy schowanie się pod kołdrą.
Zapewnij psu swobodny dostęp do wody i odpowiedni posiłek
Jeśli pies nie reaguje biegunką lub wymiotami w sytuacjach stresowych można dać mu w dniu sylwestra późnym południem posiłek bogaty w węglowodany. Makaron, puree ziemniaczane lub rozgotowany ryż sprawdzą się idealnie, jeśli chcemy wywołać fizjologiczną poposiłkową senność u psa. Oczywiście wcześniej należy upewnić się, że czworonóg dobrze toleruje takie pokarmy. Nie należy nagle wprowadzać nowości do diety psa. W przypadku niepokoju lub umiarkowanego lęku, jeśli pies ma apetyt, można dać mu coś do gryzienia, żucia lub wylizywania. Mogą to być naturalne jadalne gryzaki lub zabawki typu Kong wypełnione np. pasztetem lub topionym serkiem.
Zadbaj o komfort i bezpieczeństwo psa
W miarę możliwości nie zostawiaj zwierzaka samego w domu. Pozostań z nim lub zapewnij mu opiekę. Jeśli Twój pies mieszka na dworze zabierz go do domu. Staraj się nie narażać czworonoga na nieprzyjemne doświadczenia związane z sylwestrową kanonadą. O ile to możliwe zawieź go na ten czas do rodziny czy znajomych mieszkających w spokojniejszej okolicy. Jeśli pies zostaje w domu należy wyprowadzać go na dwór na smyczy (raczej nie typu flexi) lub kilkumetrowej lince. Na dłuższe spacery lepiej zawieźć go do spokojnego parku lub za miasto. Warto też zmienić nieco pory spacerów w taki sposób, aby dłuższe przechadzki odbywały się rano, kiedy prawdopodobieństwo zabaw miłośników petard jest mniejsze. W sylwestra lepiej unikać wyprowadzania pupila na dwór w czasie wystrzałów. Bramy, ogrodzenia i drzwi powinny być tak zabezpieczone, aby uniemożliwiły psu ucieczkę.
Oznakuj psa
Jeśli zwierzak nie jest jeszcze oznakowany to należy zadbać o to zanim zaczną się pierwsze wystrzały fajerwerków. Po zaczipowaniu psa warto dopilnować, aby numer chipa został zarejestrowany w specjalnej bazie danych. Jeśli pies nosi obrożę metalową to lepiej zmienić ją na obrożę z materiału/skóry lub na szelki. Powinny one dobrze przylegać do ciała tak, aby zwierzak nie mógł się z nich wysunąć lub zahaczyć nimi o coś w trakcie ucieczki. Adresówka powinna być dobrze przymocowana a najlepiej przyszyta do obroży lub szelek.
Skonsultuj się lekarzem weterynarii
Jeśli objawy lęku są mocno wyrażone (pies trzęsie się, ślini, dyszy, szczeka) należy odpowiednio wcześniej skonsultować się z lekarzem weterynarii w celu omówienia zastosowania środków farmakologicznych. W zależności od nasilenia problemu lekarz może zaproponować suplementy diety lub leki, które działając przeciwlękowo pomogą zwierzęciu przetrwać ten trudny okres.
Autor: lek.wet. Aleksandra Słyk-Przeździecka,
behawiorysta DipCABT (COAPE), trener szkolenia psów, Przychodnia Weterynaryjna DogMed w Warszawie
Powiązane artykuły:
TABLETKI DLA PSA KTÓRY BOI SIĘ GŁOŚNYCH DŹWIĘKÓW
JĘZYK CIAŁA PSA - OBJAWY STRESU I DYSKOMFORTU
BURZE NIE TAKIE STRASZNE DZIĘKI NASZYM PORADOM
JAK PRZYZWYCZAIC PSA DO SAMOCHODU?
Porady
Jak spędzać czas z pupilem jesienią i zadbać o jego zdrowie? Oto odpowiedzi!
Wywiad z Alicją Andrukajtis zawodniczką dogfrisbee i dog dancing oraz trenerem psich sportów. Finalistką 15 edycji programu Mam Talent.
Dlaczego ważne jest aby mieć własną miskę podczas spaceru z psem?
Dowiedz się na czym polega bikejoring i jak zacząć uprawiać ten sport ze swoim psem.
Czym skorupka za młodu nasiąknie.. Jak to przysłowie ma się do suplementacji stawów u psów? Przeczytajcie!